Herbestemming Clarissenklooster Boom: hoe 3D-laserscanning van 3ES het verschil maakt

3D-laserscanning en Revit-modellen in LOD 200 en LOD 300 voor een vlot bouwproces

In het voormalige klooster en bijbehorende kapel van de zusters Clarissen in Boom komt een renovatieproject met 15 woningen met elk een ruim terras en tuin. Wanneer oude gebouwen een nieuwe toekomst krijgen, is een precieze opmeting van de bestaande toestand cruciaal. Dit herbestemmingsproject waar complexe structuren moesten opgemeten worden, was een 3D-laserscanningopdracht die op ons lijf geschreven was.

De uitdaging 

• Precieze 3D-inmeting van het Clarissenklooster

Via Build-up, specialist in off-site bouwen, werd 3ES doorverwezen naar bouwheer Investpro, die de herbestemming van deze site in goede banen zal leiden. Investpro wil hierbij zo veel mogelijk de historische waarde van dit dorpsgezicht behouden.

In een eerdere fase van dit project werd een traditionele landmeetkundige opmeting uitgevoerd. Deze bood echter onvoldoende informatie om een staalskelet in te passen. Het bouwteam merkte al snel dat het risicovolle aannames moest doen. Ook ontbrak informatie om de bouwplannen in detail te kunnen uitwerken.

“Zonder nauwkeurige meting geen nauwkeurige uitvoering”

– Marc Heylen, zaakvoerder 3ES

Dringend tijd dus voor een 3D-inmeting van het Clarissenklooster. 2D-plannen en 3D-modellen op basis van 3D-laserscanning zijn 100% nauwkeurig, en bieden veel meer gegevens dan de traditionele maten zoals afstanden. Ook scheefstanden van muren kunnen bijvoorbeeld uit scandata afgeleid worden. 

De aanpak

• Volledige 3D-laserscan van het klooster, de kapel en de typische ommuring

Tijdens het plaatsbezoek kreeg het 3ES-team inzicht in de structuur van de gebouwen, wat er werd gesloopt en wat er bleef behouden. De sloopwerken van het dak, vloeren en alle binnenmuren hadden op dat moment al plaatsgevonden zodat enkel de buitenmuren van de constructies nog overeind stonden. We hadden twee mandagen nodig voor een volledige scan van het klooster, de kapel en de typische ommuring die bij het klooster hoort inclusief de aanliggende straten. Voor dit project specifiek startten we met het uitzetten van de juiste coördinaten, zodat op basis van deze punten de staalstructuur perfect kan geplaatst worden. Deze belangrijke data worden bijvoorbeeld ook gebruikt bij de aanleg van nutsleidingen.

Onvoorziene omstandigheden tijdens het opmeten? Geen probleem voor 3ES

Bij elk project op het terrein kunnen onvoorziene omstandigheden de planning of aanpak beïnvloeden. In het klooster bleken sommige delen nog niet volledig gestript om de muren die bleven staan te ondersteunen. Dankzij onze ervaring in uiteenlopende omgevingen kunnen we ook in deze situaties snel schakelen en het laserscanwerk volgens de afgesproken planning uitvoeren.

Het resultaat

• 3D Revit-model in LOD 200 gekoppeld met een landmeetkundige opmeting 

Onze tekenaars leverden een 3D Revit-model in LOD 200 op. Voor dit project specifiek koppelden we het model met een klassieke landmeetkundige opmeting. Het is dan te gebruiken als een puzzel: de plannen en het model zijn samen of afzonderlijk te gebruiken, net wat je op dat moment als tekenaar of ontwerper nodig hebt.

“We hadden deze 3D-laserscans veel eerder moeten doen.
Voor de verbouwing dachten we met de manuele opmetingen wel voldoende te hebben voor de verdere werken, doch er was zoveel op te meten dat we door de bomen het bos niet meer zagen. 3ES werd gecontacteerd en na een werfbezoek wisten ze wat ze dienden te doen. “De uitvoering van de scans en de verwerking van de gegevens verliep volgens planning, en het resultaat was een 3-dimensionaal plan waar we nu voor het volledig project mee verder werken.”

– Erwin Close, Investpro

Echt meedenken met de klanten

We ontvingen een bijkomende vraag van onze klant om de kapel in een gedetailleerdere versie (LOD 300) op te leveren. Opnieuw, een kolfje naar de hand van team 3ES die heel wat ervaring heeft in het 3D-laserscannen van kerken. Ook in de kapel van de kloostersite komen nieuwe ruimtes en daarvoor was het belangrijk de aanwezige specifieke kenmerken zoals het tongewelf, de trekijzers en bepaalde ornamenten nauwkeurig in beeld te krijgen. De originele scandata bevatten deze gegevens want wij bij 3ES kijken we niet op een scan meer of minder. Met wat extra tekenwerk legden we ook deze complexe vormen en oppervlakken nauwkeurig vast in het 3D-model. 

De voordelen van ‘breed’ of ‘ruim’ 3D-laserscannen

Onze ervaring leert dat we bij herbestemmingsprojecten in een latere fase vaak vragen krijgen om ook de omgevingen in kaart te brengen die net buiten de originele scanopdracht liggen. Denk bijvoorbeeld aan straatniveau’s of de kroonlijsthoogtes van aangesloten gebouwen. Daarom gaan we bij de originele 3D-laserscanning altijd ‘breed’ of ‘ruim’ scannen en bewaren we ook deze data. Bij herbestemmingen hebben bouwteams vaak een voortschrijdend inzicht tijdens het ontwerp. Iets ruimer opmeten is daarom een grote win voor de klant. Zij kunnen zo rekenen op een snelle modulering en oplevering zodat er geen vertraging in het ontwerpproces ontstaat.

Innovatieve opmetingstechnologieën en functionele 3D-modellen nodig voor een efficiënt herbestemmingsproject?